Το Άσθμα στους Ενηλίκους

Τι είναι το άσθμα;

Το άσθμα είναι μια νόσος των πνευμόνων που η οποία προκαλεί δυσχέρεια στην αναπνευστική λειτουργία. Τα συμπτώματα του άσθματος μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρά, οξεία ή χρόνια μορφής είτε οξείας. Μπορεί να εμφανίζονται παροδικά ή να ξεκινούν ξαφνικά χωρίς κανένα προηγούμενο σύμπτωμα.

Οι εξάρσεις, παροξυσμοί ή τα επεισόδια του άσθματος συμβαίνουν όταν οι αεραγωγοί των πνευμόνων παρουσιάζουν στένωση και φλεγμονή. Το άσθμα μπορεί να είναι κληρονομικό.

 Ποια είναι τα συμπτώματα του άσθματος;

Τα συμπτώματα του άσθματος περιλαμβάνουν:

• Συριγμό ή θορυβώδη αναπνοή
• Βήχα
• Αίσθημα “σφιξίματος” ή “πλακώματος” στον θώρακα
• Δυσκολία στην αναπνοή - δύσπνοια

Τα συμπτώματα του άσθματος μπορεί να εκδηλώνονται κάθε μέρα, κάθε βδομάδα ή ακόμα πιο σπάνια. Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Eνα επεισόδιο άσθματος, πολύ σπάνια ευτυχώς, μπορεί ακόμα και να οδηγήσει στον θάνατο.

Υπάρχει κάποια εξέταση για το άσθμα;

Ναι. Ο θεράπων ιατρός σας θα σας θέσει κάποια ερωτήματα σχετικά με τα συμπτώματα που εμφανίζεται και θα σας υποβάλει σε αναπνευστική δοκιμασία (σπιρομέτρηση) προκειμένου να εξετάσει την αναπνευστική σας λειτουργία.

Πώς αντιμετωπίζεται το άσθμα;

Το άσθμα αντιμετωπίζεται με διαφορετικά είδη φαρμάκων. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι χάπια ή σιρόπια, συνήθως όμως χορηγείται μέσω συσκευών εισπνοής. Ο γιατρός σας θα σας χορηγήσει το κατάλληλο φάρμακο βάσει της συχνότητας εμφάνισης και της σοβαρότητας των συμπτωμάτων σας. Τα φάρμακα για το άσθμα λειτουργούν ως εξής:

• Τα φάρμακα άμεσης ανακούφισης

σταματούν τα συμπτώματα άμεσα – σε 5 έως 15 λεπτά. Σχεδόν όλοι ασθενείς με άσθμα διαθέτουν και έχουν πάντα μαζί τους μια συσκευή εισπνοής ταχείας ανακούφισης, την οποία χρησιμοποιούν όταν έχουν συμπτώματα άσθματος. Οι ασθματικοί ασθενείς που έχουν ρυθμισμένο το άσθμα τους χρειάζονται αυτά τα φάρμακα λιγότερο από 1 με 2 φορές την εβδομάδα - ή και λιγότερο συχνά. Όταν τα συμπτώματα άσθματος χειροτερεύουν, μπορεί να απαιτούνται πιο συχνές χορηγήσεις. Μερικοί ασθενείς χρειάζονται επίσης μια ηλεκτρονική ιατρική συσκευή που ονομάζεται "νεφελοποιητής" για να μπορέσουν να λάβουν την εισπνεομενη φαρμακευτική τους αγωγή πιο αποτελεσματικά.

• Τα φάρμακα μακροχρόνιας ρυθμιστικής αγωγής:

Η ρυθμιστική αγωγή απαιτείται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων και την αποτροπή των μελλοντικών παροξυσμών του άσθματος. Συνήθως είναι εισπνεόμενα φάρμακα που περιέχουν μια μικρή ποσότητα κορτικοειδών και χορηγούνται σε ασθενείς που εκδηλώνουν συμπτώματα άσθματος περισσότερο από 2 φορές την εβδομάδα

• Τα φάρμακα για το σοβαρό άσθμα

Στους ασθενείς με σοβαρό άσθμα που δεν είναι εύκολο να ρυθμιστεί με τα παραπάνω φάρμακα χορηγείται από του στόματος κορτιζόνη ή σε μια προσπάθεια μείωσης της ανάγκης αυτής μονοκλωνικά αντισώματα ή βιολογικοί παράγοντες οι οποίοι χορηγούνται συνήθως υποδορίως.

Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνετε όλα τα φάρμακα που σας συνταγογραφεί ο γιατρός σας, ακολουθώντας τις οδηγίες λήψης τους επακριβώς. Ίσως χρειαστεί να παίρνετε φάρμακα περισσότερες από μία φορές την ημέρα.

Η λανθασμένη ή ασυνεπής λήψη των ενδεικνυόμενων φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση των συμπτωμάτων, παροξυσμό και ανάγκης νοσηλείας. Σε κάθε περίπτωση, εάν τα συμπτώματά σας χειροτερέψουν ξαφνικά, ίσως χρειαστεί να επισκεφθείτε το συντομότερο το τμήμα επειγόντων του εφημερεύοντος νοσοκομείου για να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία.

Τι είναι το “Σχέδιο Δράσης Άσθματος”;

Το Σχέδιο Δράσης Άσθμα περιλαμβάνει τις γραπτές κατευθυντήριες οδηγίες καθημερινής ρύθμισης και αντιμετώπισης των ενδεχόμενων μελλοντικών παροξυσμών. Περιλαμβάνει λεπτομέρειες σχετικά με:

• ποια φάρμακα να χρησιμοποιείτε καθημερινά στο σπίτι
• ποια φάρμακα να πάρετε αν τα συμπτώματά σας χειροτερέψουν
• πότε να αναζητήσετε βοήθεια ή να καλέσετε τις πρώτες βοήθειες

Εάν έχετε συχνά ή έντονα συμπτώματα άσθματος, ο γιατρός σας πιθανόν να σας προτείνει να έχετε ένα σχέδιο δράσης για το άσθμα, το οποίο θα διαμορφώσετε από κοινού. Ως μέρος του σχεδίου δράσης μπορεί να είναι απαραίτητη η χρήση μιας συσκευής μέτρησης της εκπνευστικής ροής. Η χρήση αυτής της συσκευής βοηθά στην αποτίμηση της λειτουργίας των πνευμόνων σας σε περιπτώσεις παροξυσμών ή έντονων συμπτωμάτων στην καθημερινότητά σας, και όταν δεν βρίσκεται κοντά σε σχετικό ιατρείο. Ο γιατρός σας, θα σας δώσει οδηγίες για τη σωστή χρήση της συσκευής εισπνοής και της συσκευής μέτρησης της εκπνευστικής ροής.

Πρέπει να επισκεφτώ κάποιον ειδικό;

Αν έχετε κάποιο επεισόδιο άσθματος και τα συμπτώματα δεν υποχωρούν ή επιδεινώνονται μετά τη χρήση της κλασικής ανακουφιστικής φαρμακευτικής αγωγής θα πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό σας. Αν τα συμπτώματά σας είναι σοβαρά καλέστε τις πρώτες βοήθειες.

Αν χρειάζεστε φαρμακευτική αγωγή για το άσθμα καθημερινά θα πρέπει να επισκέπτεστε τον γιατρό σας ανά τακτά χρονικά διαστήματα που θα σας υποδείξει ο θεράπων ιατρός σας.

Μπορούν να αποφευχθούν τα συμπτώματα του άσθματος;

Η εμφάνιση των συμπτωμάτων μπορεί να προληφθεί με την αποφυγή έκθεσης σε παράγοντες που τα πυροδοτούν, όπως για παράδειγμα αλλεργιογόνα, ρύποι ή πτητικές ερεθιστικές ουσίες. Εάν γνωρίζετε ποιοι παράγοντες πυροδοτούν τα συμπτώματα του άσθματος σας, να τους αποφεύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο. Παρακάτω είναι μερικά κοινά αλλεργιογόνα, όμως η οδηγίες αποφυγής εξατομικεύονται. Ρωτήστε το γιατρό σας ποιοι παράγοντες έχουν σημαντική επίδραση στον οργανισμό σας:

• Οικιακή σκόνη: Ειδικά καλύμματα στρωμάτων και μαξιλαριών μπορούν να μειώσουν τα ακάρεα της οικιακής σκόνης.
• Μούχλα – Μύκητες: Η χρήση αφυγραντήρα ή κλιματιστικού θα βοηθήσει ώστε να μειώσετε τα επίπεδα της υγρασίας της οικίας σας ή του εργασιακού σας περιβάλλοντος. Αφαιρέστε τυχόν μούχλα που μπορεί να δημιουργηθεί στο χώρο σας και λάβετε τα κατάλληλα μέτρα ώστε να μην ξαναδημιουργηθεί (επιδιόρθωση υδραυλικών κατάλληλη μόνωση).
• Τρίχωμα και επιθήλια ζώα όπως σκυλιά, γάτες: Η κατά το δυνατόν απομάκρυνση του ενοχοποιούμενου ζώου θα μειώσει ή και θα εξαλείψει τα συμπτώματα, ,
• Ποντίκια και κατσαρίδες: Μέτρα μυοκτονίας, εντομοκτονίας και εντομοαπώθησης θα συμβάλλουν καθοριστικά στην μείωση ή και εξάλειψη των συμπτωμάτων.
• Γύρη: Μείνετε σε κλειστούς χώρους όταν είναι δυνατόν κατά τη διάρκεια της περιόδου γυρεοφορίας. Κρατήστε τα παράθυρα και τις πόρτες σας κλειστά όποτε μπορείτε. Χρησιμοποιήστε κλιματιστικό ή ιονιστή.
• Ρύποι, αιθαλομίχλη: Κατά το δυνατόν αποφύγετε την έκθεση για μεγάλο χρονικό διάστημα σε περιβάλλον με ρύπους. Περιορίστε τις μετακινήσεις σας περιόδους όπου τα επίπεδα αιθαλομίχλης είναι υψηλά και αποφύγετε τη χρήση μέσων θέρμανσης που επιβαρύνουν τον αέρα του σπιτιού σας (π.χ. τζάκια, ξυλόσομπες).
• Καπνός τσιγάρων: Αποφύγετε τους χώρους καπνιζόντων. Εάν καπνίζετε, ζητείστε βοήθεια προκειμένου να το διακόψετε.
• Κοινό κρυολόγημα ή γρίπη: Βεβαιωθείτε ότι έχετε κάνει το εμβόλιο κατά της γρίπης. Πρέπει να φροντίζετε γι αυτό σε ετήσια βάση. ορισμένοι μπορεί να εμβολιαστούν και κατά του πνευμονιόκοκκου.
• Άγχος: Επειδή τόσο το άγχος όσο και το στρες αποτελούν αφορμή επιδείνωσης των ασθματικών συμπτωμάτων, ο κατά το δυνατόν περιορισμός τους θα βοηθήσει κατά πολύ.

Μερικοί ενήλικες που έχουν διαγνωσθεί με άσθμα εμφανίζουν συμπτώματα όταν πάρουν ασπιρίνη ή φάρμακα τα οποία ονομάζονται ΜΣΑΦ (Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα) όπως η ιβουπροφαίνη, το μεφαιναμικό οξύ, η δικλοφαινάκη κτλ. Ρωτήστε τον γιατρό σας αν πρέπει να αποφεύγετε αυτές τις φαρμακευτικές ουσίες.

Αν δεν μπορείτε να αποφύγετε ορισμένα αλλεργιογόνα, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας τι μπορείτε να κάνετε σε αυτή την περίπτωση. Για παράδειγμα, η σωματική άσκηση μπορεί να είναι ωφέλιμη για άτομα με άσθμα παρά το γεγονός ότι αποτελεί παράγοντα επιδείνωσης των συμπτωμάτων του άσθματος. Κατά περίπτωση ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να λάβει μια επιπλέον δόση από τη ρυθμιστική ή την ανακουφιστική αγωγή του πριν την σωματική άσκηση.

Τι γίνεται αν θέλω να μείνω έγκυος;

Εάν θέλετε να μείνετε έγκυος, μιλήστε στο γιατρό σας για το πώς να ελέγξετε το άσθμα σας. Είναι πολύ σημαντικό για την υγεία σας αλλά και για την υγεία του εμβρύου να διατηρήσετε το άσθμα σας ελεγχόμενο καθόλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα περισσότερα φάρμακα για το άσθμα δεν είναι επισφαλή για το έμβρυο, όμως μιλήστε σχετικά με τον θεράποντα ιατρό σας.